Dyfuzja to ruch sieci cząsteczek z regionu o wyższym stężeniu do regionu o niższym stężeniu. Dyfuzja jest napędzana gradientem potencjału chemicznego rozproszonych gatunków.
Gradient jest zmianą wartości ilości, np. stężenie, ciśnienie lub temperatura wraz ze zmianą innej zmiennej, zwykle odległości. Zmiana stężenia na odległość nazywana jest gradientem stężenia, zmiana ciśnienia na odległość nazywana jest gradientem ciśnienia, a zmiana temperatury na odległość nazywana jest gradientem temperatury.
Słowo „dyfuzja” wywodzi się od łacińskiego słowa diffundere, które oznacza „rozprzestrzenianie się na zewnątrz”.
Cechą wyróżniającą dyfuzję jest to, że zależy ona od losowego spaceru cząstek i powoduje mieszanie lub transport masy bez wymaganego ukierunkowanego ruchu masowego.
Przykładem sytuacji, w której można rozróżnić ruch masowy i dyfuzję, jest mechanizm, za pomocą którego tlen przedostaje się do organizmu podczas zewnętrznego oddychania. Płuca znajdują się w jamie klatki piersiowej, która rozszerza się jako pierwszy krok w oddychaniu zewnętrznym. Ta ekspansja prowadzi do zwiększenia objętości pęcherzyków płucnych, co powoduje zmniejszenie ciśnienia w pęcherzykach płucnych. Stwarza to gradient ciśnienia między powietrzem na zewnątrz ciała przy stosunkowo wysokim ciśnieniu a pęcherzykami przy stosunkowo niskim ciśnieniu. Powietrze przesuwa się w dół gradientu ciśnienia przez drogi oddechowe płuc i do pęcherzyków, aż ciśnienie powietrza i pęcherzyków płucnych jest równe. Jak widać, zadając sobie pytanie co to jest dyfuzja, trzeba zagłębić się w bardzo trudny temat.
